Wang Yang Ming : หวาง หยาง หมิง (ค.ศ.1472-1529)

Wang Yang Ming : หวาง หยาง หมิง นักวิชาการและข้าราชการในสมัยราชวงศ์หมิง  และนักปรัชญาผู้ตีความคติขงจื๊อใหม่ (Neo-Confucianism) โดยการสร้างรูปแบบที่มีเหตุผลขึ้น..เพื่อปฏิเสธการเชื่อถือในโชคลางและเรื่องลึกลับของลัทธิเต๋าและพุทธศาสนา  ที่กำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นในขณะนั้น (ในช่วงหลังราชวงศ์ฮั่น)  โดยหวาง หยาง หมิงได้ให้ความสำคัญ..ในเรื่องความรู้แบบครบวงจรด้วยการกระทำ(unified knowledge with action) ซึ่งเป็น 2 สิ่งที่ต้องพึ่งพาซึ่งกันและกันเสมอ...อันจะช่วยให้มนุษย์สามารถค้นพบความจริงในสิ่งต่างๆได้  ดังนั้น  เขาจึงปฏิเสธในเรื่องความรู้โดยธรรมชาติ (innate ideas) ที่อ้างว่าเป็นความรู้ที่ดำรงอยู่ในจิตมาแต่กำเนิดหรือก่อนประสบการณ์ และปฏิเสธใน เทวลิขิต, พรหมลิขิต (predestination) ที่ว่าพระเจ้าได้กำหนดเป้าหมายให้ทั้งปวงไว้ล่วงหน้าก่อนแล้ว และอื่นๆ

หวาง หยาง หมิง ได้ก่อตั้งโรงเรียน Yaojiang School หรือโรงเรียนแห่งจิตใจ (Yangming School of Mind) ขึ้น  ซึ่งกลายเป็นหนึ่งในโรงเรียนขงจื๊อที่โดดเด่นในช่วงราชวงศ์หมิง-ชิง  และเขายังได้เป็นเจ้าเมืองเจียนซีทางภาคใต้  สร้างคุณความดีในการปราบกบฏ  รวมทั้งปฏิรูปการปกครอง  สังคมและการศึกษา  ภายหลังเขาได้รับการแต่งตั้งเป็น  รัฐมนตรีกลาโหม  ปรัชญาของเขาเผยแผร่ไปทั่วจีน  และมีอิทธิพลต่อความคิดของชาวญี่ปุ่นในสมัยนั้นด้วย

หมายเหตุ : Neo-Confucianism คือ  คติความคิดที่ใช้เมตาฟิสิกซ์ (metaphysics) เป็นเครื่องมือในการพัฒนาเป็นแนวคิดแบบมีเหตุมีผลและสร้างปรัชญาเชิงจริยธรรม (ethical philosophy) ด้วย

Nanak : นานัค (ค.ศ.1469-1539)

Nanak : นานัค ศาสดาองค์แรกผู้ให้กำเนิดศาสนาซิกข์ (ราวๆคริสตศตวรรษที่ 15) ทางตอนเหนือของประเทศอินเดีย  คุรุนานัคได้ประกาศศาสนาใหม่  โดยมีประสงค์ที่จะสร้างความสมัครสมานสามัคคีขึ้นในระหว่างชาวอินเดียที่นับถือศาสนาฮินดูและนับถือศาสนาอิสลามที่เป็นศัตรูกัน  และกำลังรบลาฆ่าฟันกันอยู่ในขณะนั้น  ดังที่ปรากฎในพระบัญญัติว่า " มิได้มีพระผู้เป็นเจ้าของฮินดูองค์หนึ่ง  มิได้มีพระผู้เป็นเจ้าของชาวมุสลิมอีกองค์หนึ่งเลย  หากแต่มีพระผู้เป็นเจ้าของมนุษย์ชาติทั้งมวลอยู่เพียงพระองค์เดียว " (ศาสนาซิกข์เป็นศาสนาแบบเอกเทวนิยม...ที่ศรัทธาในพระผู้เป็นเจ้าพระองค์เดียว ซึ่งเป็น ' อกาลปุรุข ' หมายถึง  พระเจ้าผู้เป็นเอก  ผู้อยู่เหนือกาลเวลา)

ภาพ พระคัมภีร์ในศาสนาซิกข์

หลักคำสอนสำคัญของคุรุนานัค คือ  ความสามัคคี  ความเสมอภาค  มีศรัทธาและความภัคดี  และเน้นเรื่องการสร้างเอกภาพในชีวิตในการอยู่ร่วมกันกับพระเจ้าเป็นสำคัญ  ในทางปฏิบัติคุรุนานัคสอนเรื่องการทำสมาธิสร้างจิตใจที่เข้มแข็งและเพื่อรับรู้ถึงพระประสงค์ของพระเจ้า  ดังที่ในคัมภีร์ของซิกข์กล่าวว่า...วันหนึ่งในขณะที่ท่านคุรุนานัคทำสมาธิอยู่ในป่า  ท่านได้รับปารกฎการณ์ทางจิตวิญญาณเป็นครั้งแรกและได้เห็นพระผู้เป็นเจ้า  " พระผู้เป็นเจ้าได้ประทานน้ำทิพย์ถ้วยหนึ่ง...และทรงตรัสว่า พระองค์ทรงอยู่กับคุรุ  และจะบัลดาลให้คุรุและผู้ที่นับถือนามของคุรุมีความสุข  ขอให้คุรุออกนามของพระผู้เป็นเจ้าและสอนให้ผู้อื่นทำเช่นนั้นด้วย  จงอย่ายึดมั่นในทางโลก  จงปฏิบัติโดยออกพระนาม  จงให้ทานชำระจิตใจให้สะอาด  บูชาและเพ่ง...พระนามของพระผู้เป็นเจ้า คือ ปฐมพรหม " ด้วยเหตุนี้  ท่านคุรุนานัคจึงปฏิเสธในเรื่องการพึ่งพาสิ่งภายนอก  เช่น  รูปเคารพ  คัมภีร์  โบสถ์และการสวดมนต์  แต่ให้ความสำคํญในเรื่องจิตใจภายในและการทำสมาธิ เป็นหลัก (โดยนักประวัติศาสตร์เชื่อว่าได้รับอิทธิพลมาจากพวกซูฟี Sufi อิสลาม)

ในช่วงเวลาสุดท้ายของท่านคุรุนานัค ประมาณ 10-15 ปีก่อนดับขันธ์   ท่านได้พำนักอยู่กับครอบครัวที่หมู่บ้านกรรตาปูระซึ่งเป็นหมู่บ้านชาวซิกข์ที่ก่อตั้งขึ้นใหม่ในแคว้นปัญจาบ  และท่านสั่งสอนเทศนาอยู่ในหมู่บ้านนั้น  จนกระทั้งดับขันธ์ด้วยพระชนม์มายุ 70 ปี  ซึ่งต่อมาหมู่บ้านนั้นได้กลายเป็นเมืองกรรตาปุระ นั่นเอง

Machiavelli, Niccolo : มาเคียเวลลี่ (ประมาณ ค.ศ.1469-1527)

Machiavelli, Niccolo : มาเคียเวลลี่ชาวอิตาลี  ผู้เป็นนักเขียน  นักปรัชญาการเมือง  และนักรัฐศาสตร์คนสำคัญในยุคเรเนอซองส์  โดยเขาเริ่มเขาสู่แวดวงการเมือง  หลังเกิดการปฏิวัติในเมืองฟลอเรนซ์และขับไล่พวกตระกูลเมดิซี (Medici) ให้พ้นไปจากอำนาจ ในปีค.ศ.1494  มาเคียเวลลี่เข้ารับราชการ...กระทั้งได้เป็นรัฐมนตรีกลาโหมและหมาดไทย  รวมทั้งเลขานุการของคณะเทศมนตรี (Council of Ten) แห่งเมืองฟลอเรนซ์ระหว่าง ค.ศ.1498-1512 และเขายังได้รับมอบหมายให้เป็นเจ้าหน้าที่ทางการทูตและเดินทางไปในหลายๆในประเทศ  เช่น  ฝรั่งเศส, เยอรมัน, รวมทั้งการได้พบปะกับซีซาร์บอร์เจียแห่งโรมัญญา (Borgia of Romanya) ด้วย

หลังจากสังเกตการณ์เกี่ยวกับการปกครองของประเทศต่างๆในยุโรป  มาเคียเวลลี่เห็นความสำคัญของการมีกองทัพที่เข้มแข็ง..เพื่อสร้างเสถียรภาพให้กับรัฐบาลและสาธารณรัฐ  ดังนั้นในปี ค.ศ.1506 เขาได้จัดตั้งกองทัพขึ้นโดยวิธีเกณฑ์ทหารเข้าประจำการ  และเขารับหน้าที่เป็นผู้ฝึกยุทธวิธีทางทหารให้แก่กองทัพ  แต่กระนั้น  กองทัพของมาเคียเวลลี่ก็พ่ายแพ้ในกับการปฏิวัติของพวกตระกูลเมดิซีซึ่งหวลกลับเข้ามายึดครองฟลอเรนซ์ได้อีกครั้ง...และได้ล้มเลิกระบบสาธารณรัฐลงในปี ค.ศ. 1512  มาเคียเวลลี่พยายามหาทางเข้ารับราชการกับพวกเมดิซี่...แต่ไม่ได้รับการต้อนรับจากพวกเมดิซี่  เขาถูกเนรเทศออกจากเมืองฟลอเรนซ์  และภายหลังมาเคียเวลลี่ถูกจับกุมในข้อหาพยายามก่อการปฏิวัติ  และถูกจำคุกและทรมานนานถึง 3 สัปดาห์  เมื่อได้รับการปล่อยตัว Machiavelli ได้เบนเข็มชีวิตและอุทิศตัวให้กับการเขียนบทความทางการเมือง, บทละคร และอื่นๆ

ภาพ อนุสาวรีย์ของมาเคียเวลลี่ในโบสถ์ซาตาโครเซ

มาเคียเวลลี่ได้ชื่อว่าเป็นเมธีคนแรกแห่งนวสมัย (Modern time) งานชิ้นสำคัญของเขาคือ The Prince (มุขชน) และ The Discouress ซึ่งเขาได้ใช้สาธารณรัฐเยอรมันเป็นแบบอย่างในการแสดงให้เห็นถึงรูปแบบการปกครองแบบสาธารณรัฐ  โดยใช้หลักการสังเกตการณ์ทางการเมืองผสมกับการตรวจสอบประวัติศาสตร์  และการเขียนด้วยสำนวนที่เย้ยหยันและเสียดสี  ซึงเขาได้เสนอทัศนะทางการเมืองที่ผิดแผกไปจากความคิดทางการเมืองในยุคสมัยกลาง  เขาได้ปฏิเสธในเรื่องกฎหมายธรรมชาติหรืออาณัติสวรรค์ในการสืบราชบัลลังค์  รวมทั้งศาสนาที่เคยมีอิทธิพลอย่างมากต่อความคิดทางการเมืองในสมัยกลาง  แต่มาเคียเวลลี่ได้ให้ความสนใจในการวิเคราะห์เพื่อแสวงหาวิธีปฏิบัติในการที่จะให้ได้มาซึ่งอำนาจอันเป็นหนึ่งเดียว...ที่เขาถือว่าเป็นหัวใจสำคัญของการเมือง  

ในปั้นปลายชีวิต  มาเคียเวลลี่ได้มีโอกาสรับใช้พวกตระกลูเมดิซี่  โดยเขาได้รับมอบหมายให้เขียนประวัติศาสรต์นครฟลอเรนซ์  มาเคียเวลลี่ถึงแก่กรรม ค.ศ.1527 และร่างของเขาถูกฝังไว้ที่โบสถ์ซาตาโครเซ (Church of Santa Croce) ในนครฟลอเรนซ์

วาทะกรรม : " จุดประสงค์ของการเมืองคือการรักษาหรือเพิ่มอำนาจทางการเมืองโดยเฉพาะ  และมาตรฐานที่ใช้วัดในเรื่องนี้คือ  ความสำเร็จตามจุดประสงค์ดังกล่าวเท่านั้น "

Erasmus, Desiderius : อิราสมูส (ประมาณ ค.ศ.1469-1536)

Erasmus, Desiderius : อิราสมูส  บาทหลวงชาวดัชท์  นักปรัชญาแนวมนุษย์นืยม (Christian philosophy Renaissance humanism)  ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นนักวิชาการชั้นนำของยุโรปในยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการ  อิราสมูสเรียนที่มหาวิทยาลัยปารีสและเดินทางไปศึกษาต่อและสอนที่อังกฤษ  สวิตเซอร์แลนด์  รวมทั้งเป็นเพื่อนของทอมัส มอร์ ชาวอังกฤษ  ผู้เขียนหนังสือ " ยูโทเปีย " (Utopia)

อิราสมูสเป็นที่รู้จักจากการเป็นนักเขียนและบรรณาธิการงานเขียนสมัยคลาสสิก  เขาเขียนหนังสือไว้หลายเล่ม เช่น " การสดุดีคนโง่ " (The Praise of Folly), คู่เมืออัศวินคริสเตียน (Handbook of a Christian Knight), " ความเป็นพลเมืองของเด็ก " (On Civility in Children), " โคเปีย: พื้นฐานของสไตล์อันล้นเหลือ " (Copia: Foundations of the Abundant Style) เป็นต้น  และอิราสมูสยังเป็นผู้แปลและพิมพ์พระคัมภีร์พันธ์สัญญาใหม่ (Greek New Testament) ฉบับภาษากรีก  จากเอกสารต้นฉบับภาษาละตินที่เก่าแก่  ซึ่งเขาได้ชี้นำให้เห็นถึงความคลาดเคลื่อนและข้อผิดพลาดในการแปลหลายๆจุด..ในพระคัมภีร์พันธสัญญาใหม่  ซึ่งกลายเป็นคำถามและข้อกัง...ต่อความน่าเชื่อถือของพระคัมภีร์พันธสัญญาใหม่...ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน  ทั้งนี้  เขายังเป็นนักวิพากษ์วิจารณ์ประวัติศาสตร์  ต่อต้านการยึดติดพระคัมภีร์  การเชื่อถือโชคลาง  และการประพฤติผิดในศาสนจักรอีกด้วย

ภาพ สำเนาต้นฉบับจากหนังสือ " การสดุดีคนโง่ " (The Praise of Folly)

ในช่วงเวลาที่ยุโรปเกิดกระแสการปฏิรูปคริสตศาสนาอย่างมาก  แต่กระนั้น..อิราสมูสก็มีจุดยืนที่เป็นอิสระ  เขาวางตัวเป็นกลางในช่วงที่มาร์ติน  ลูเธอร์ (นักปฏิรูปคริสตศาสนาและผู้นำการแยกนิกายใหม่เป็น นิกายโปรเตสแสนต์) ซึ่งมาร์ติน ลูเธอร์ขัดแย้งกับพระสันตะปาปาเลโอที่ 10 (ในบัญญัติใหม่เรื่องการล้างบาปและการขายใบยกโทษบาป)  ซึ่งอิราสมูสเห็นด้วยกับมาร์ติน  ลูธาร์ ในเรื่องนี้  แต่เขาก็ไม่เห็นด้วยในเรื่องเทวลิขิต...และไม่เห็นด้วยกับฝ่ายคาทอลิกที่อ้างว่า...พระสันตะปาปาทรงมีอำนาจในการล้างบาปและมีอำนาจในโลกนี้

วาทะกรรม :  ในประเทศของคนตาบอด,  คนตาเดียวคือกษัตริย์