Rumi, Salal AI-Din AI : รูมี (ประมาณ 1207-1273)

Rumi, Salal AI-Din AI : รูมี กวีชาวเปอร์เซีย นักปรัชญา นักกฎหมาย นักรหัสนัย ธรรมจารย์ทางจิตวิญญาณ และผู้มีอัฉริยภาพในทางกวีนิพนธ์ เขาก่อตั้งนิกายเมาฬาวี อันเป็นลัทธิซูฟี Sufism สายหนึ่ง ซึ่งเป็นมุสลิมนอกกระแสหลักของศาสนาอิสลาม ที่เน้นทางภาวนา เพื่อเข้าถึงรหัสยนัยหรือความเร้นลับในสิ่งมหัศจรรย์ คือ เข้าถึงองค์พระผู้เป็นเจ้า

รูมีสอนที่โรงเรียนสอนศาสนาอิสลามและเขียนบทกวีที่เกี่ยวกับความรัก ชีวิตและธรรมชาติที่เป็นที่นิยมอ่าน รวมทั้งการอ่านออกเสียงและการเต้นรำแบบหมุนตัวตามคติซูฟี ซึ่งมีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมของชาวตุรกีสืบมาจนถึงปัจจุบัน ผลงานเขียนของรูมีได้รับปารแปลเป็นภาษาอังกฤษและเป็นที่นิยมอ่านในโลกของคนใช้ภาษาอังกฤษด้วย

วรรณกรรมสำคัญของรูมี ได้แก่ Masnawi Man’nawi (มัษนาวี) Diwan Shams Tabrizi (กวีนิพนธ์แห่งชัมส์ ตับริซี) และ Fih Ma Fih รวมงานร้อยแก้วอีกกว่า ๗๑ ชิ้น โดยรูมีได้สรุปงานแห่งชีวิตของตัวเองไว้ดังนี้

ผลิตผลแห่งชีวิตของข้ามิได้มีมากกว่าสามบรรทัดนี้

ข้าเป็นวัตถุดิบ

ข้าถูกปรุงสุก

ข้าลุกไหม้ด้วยความรัก

ภาพ รูมีและหลุมฝังศพของเขา บนธนบัตรใบละ 5,000 ของตุรกี

เมื่อรูมีถึงแก่กรรมวันอาทิตย์ที่ ๑๗ ธันวาคม ๑๒๗๓ ในเวลาอาทิตย์อัสดงในเมืองโคเนีย ชาวเมือง ไม่ว่ามุสลิม ยิวและคริสเตียน คนจน คนรวย ผู้คงแก่เรียน ผู้ไม่รู้หนังสือ ต่างมาร่วมงานศพเขาและคร่ำครวญอาลัย อะห์มัด อัฟลากี (Ahmad Aflaki, ? - ๑๓๕๙) ผู้เป็นสาวกจดจารไว้ว่าผู้คลั่งศาสนาบางคนคัดค้านต่อผู้ที่ไม่ใช่มุสลิม ซึ่งมาร่วมงานศพของรูมี แต่ชาวยิวและคริสเตียนกล่าวว่า...หากเพื่อนชาวมุสลิมเข้าถึงพระศาสดามุฮัมมัดผ่านรูมีฉันใด พวกเขาก็เข้าถึงโมเสสและพระเยซูผ่านรูมีได้ ฉันนั้น ฉะนั้น บางทีกวีนิพนธ์ของรูมีอาจนับเป็นวิสัยทัศน์แห่งการรู้แจ้งและเป็นเสียงแห่งความเป็นหนึ่งเดียวกันสำหรับโลกที่แบ่งแยกและศตวรรษแห่งความรุนแรงนี้

ข้าเป็นดวงเดือนทุกแห่งหนและมิเป็นของที่ใด

อย่าแสวงหาข้าจากภายนอก ข้าสถิตอยู่ในชีวิตของเจ้าเอง

ใครใครเรียกเจ้าออกไปหาตัวเขา ข้าเชิญเจ้าเข้ามาหาตัวเอง

กวีนิพนธ์เป็นดุจเรือและความหมายของมันเป็นดั่งทะเล

รีบมาลงเรือเถิด ปล่อยให้ข้าแล่นเรือลำนี้ !