Sui Wen Ti : สุย เหวิน ตี้ผู้สถาปนาราชวงศ์สุยของจีน ได้ชื่อว่าเป็นกษัตริย์ที่มีพระปรีชาสามารถและทรงคุณธรรม เหวินตี้ได้รวบรวมแผ่นดินจีนให้เป็นเอกภาพอีกครั้ง และขยายอาณาเขตไปอย่างกง้างขวาง โดยการพิชิตโฮ่วเหลี่ยงซึ่งตั้งอยู่ตอนกลางของแม่น้ำฉางเจียง ถึงปีค.ศ.589 ก็ยกทัพไปพิชิตภาคใต้ได้จนหมดสิ้น โดยที่อาณาจักรเฉินแทบจะไม่ได้ต่อต้านเลย ซึ่งทำให้ในรัชสมัยของพระองค์แผ่นดินจีนได้รวมเป็นปึกแผ่นอีกครั้ง หลังจากยุคมิคสัญญีที่มีแต่ความแตกแยกและไร้เสถียรภาพมาเป็นเวลายามนานถึง 3 ศตวรรษ ในการปกครอง เหวินตี้ใช้รูปแบบการปกครองแบบรัฐรวมศูนย์อำนาจที่เข้มแข็ง (ซึ่งได้กลายเป็นพื้นฐานของการปกครองอาณาจีนของจักพรรดิ์ราชวงศ์ต่างๆที่สืบต่อกันมาจนถึงศตวรรษที่ยี่สิบ) ในด้านงานราชการ เหวินตี้ได้ส่งข้าราชการที่ผ่านการสอบคัดเลือกแข่งขันไปบริหารเมืองต่างๆ แทนตระกูลท้องถิ่นที่สืบเชื้อสายกันมา และพระองค์ยังทรงนำระบบการจัดสรรแบ่งบันที่นาอย่างเป็นธรรมมาใช้ และสร้างประมวลกฎหมายใหม่ ปรับปรุงระบบภาษี ดำเนินกิจการยุ้งฉางแบบมีการควบคุมราคา เมื่อพระองค์เข้าสู่วัยชราทรงหันมาเลื่อมใสในพุทธศาสนาและสร้างศาสนสถานหลายแห่ง
ในปีค.ศ. 604 เหวินตี้ประชวร(ในระหว่างที่เรียกให้ราชโอรสให้มาเข้าเฝ้า) และได้สิ้นพระชนม์ชีพไปอย่างกระทันหัน ทำให้มีข้อสันนิษฐานกันว่า หยางกวางพระโอรสได้กระทำ " ปิตุฆาต " เพื่อตนจะได้ขึ้นสืบราชสมบัติและราชวงศ์สุยแทน ซึ่งหยางกวางได้สถาปนาตนเป็นพระเจ้าหยางตี้ ในเวลาต่อมา
EmoticonEmoticon