ภาพ จักรวรรดิแอซเท็กในรัชสมัยของมอนเตซูมาที่ 2 ในพื้นที่สีเขียว
มอนเตซูมา [motekʷˈsoːma] ตามคำนามหมายถึง " เจ้านาย " คำกิริยาหมายถึง " การขมวดคิวด้วยความโกรธ " พระองค์ทรงเชื่อในคำทำนายเรื่องการกลับมาของเทพเจ้า และหลงเชื่อผิดๆว่า..เฮอร์นัน กอร์เตส (Hernán Corté) นักล่าอาณานิคมจากสเปนเป็นเทพ Quetzalcoatl (เทพแห่งลมและภูมิปัญญา) ที่กลับคืนสู่อาณาจักรแอซเท็ก โดยคอร์เตสได้ใช้กลอุบายจับมอนเตซูมาที่ 2 เป็นเชลยในพระราชวังของตนเอง เพื่อใช้อำนาจทางอ้อมผ่านทางมอนเตซูมาและเป็นหลักประกันในความปลอดภัยของชาวสเปนในดินแดนแอซเท็ก
ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ.1520 มอนเตซูมาที่ 2 สิ้นพระชนม์ในที่คุมขัง (โดยสเปนอ้างว่ามอนเตซูมาถูกปาด้วยก้อนหินจนตายจากประชาชนของตัวเอง) อันนำไปสู่การล่มสลายของจักรวรรดิแอซเท็กในกาลต่อมา